Friedrich Wilhelm Leopold Augustini

(grób nie zachował się)

Friedrich Augustini pochodził z rodziny ewangelickiej. Przypuszczalnie od dzieciństwa wychowywany był dwujęzycznie. Jego ojciec był inspektorem gospodarczym w Dobrodzieniu (Guttentag). Kiedy Friedrich miał sześć lat, rodzina przeprowadziła się do Pszczyny (Pless), gdzie przez 11 lat chłopiec uczęszczał do bardzo cenionej szkoły ewangelickiej. Uczyły się tam wówczas także inne, znane później, osoby: w latach 1780-1782 protestancki teolog Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher (1768-1834), a około 1780-1790 dowódca ochotniczych oddziałów w wojnie przeciw armii napoleońskiej Ferdinand von Schill (1776-1809).

Po szkole Augustini zamierzał studiować teologię, te plany jednak uległy zmianie. Po zdaniu egzaminu dojrzałości w 1788 roku objął stanowisko asesora i tłumacza języka polskiego w wydziale kryminalnym sądu („Inquisitoriat“) w Prudniku (Neustadt). W 1793 roku jako registrator i kalkulator przeniósł się do Wodzisławia Śląskiego (Loslau), a w 1794 jako „Domainen-Justizamt-Secretair“ podjął pracę w Rybniku, gdzie dzięki „znajomości gospodarki, rozwadze i determinacji pozyskał wielkie zaufanie”. Z taką pozycją w 1806 roku został wysłany jako „kurier” do Pułtuska na Mazowszu, gdzie w bitwie starły się armie rosyjsko-pruska z jednej i francuska z drugiej strony, aby złożyć królowi ustny raport o stanie śląskich twierdz. Podczas oblężenia Koźla w 1807 roku Augustini nierzadko z narażeniem życia zaopatrywał twierdzę, jednocześnie próbując uchronić mieszkańców powiatu raciborskiego od „ekscesów” Francuzów. Uspokoił „zbuntowanych chłopów z 24 gmin, którzy w 1811 roku wyrzekli się posłuszeństwa, grożąc mordem i rabunkiem”. (Dt. Nekrolog 1843)

W 1813 roku, podczas wojny przeciw Napoleonowi, uczestniczył w organizacji landsturmu (formacja wojskowa pospolitego ruszenia) na Górnym Śląsku i wiele razy sprawował obowiązku „komisarza etapu“ („Etappencommissarius“), odpowiedzialnego za noclegi i posiłki dla przegrupowywanych wojsk. W 1814 roku udało mu się pojmać „wielką bandę złodziei”, siejącą spustoszenie w powiecie pszczyńskim.

Po 22 latach pracy urzędowej w Rybniku, w 1816 roku (prawdopodobnie w sierpniu) został wybrany przez radę miejska Opola burmistrzem „dożywotnio”. Stało się tak mimo ewangelickiego wyznania Augustiniego, co świadczy o jego wielkiej popularności w mieście zamieszkałym w ¾ przez katolików. Funkcję tę wypełniał przez 25 lat „ku wielkiemu zadowoleniu swych przełożonych”.

Jako burmistrz szczególną wagę przykładał do „upiększania miasta“, „zmniejszania długu miejskiego”, „zakładania instytucji dobroczynnych”, wskazywał też na konieczność aktywności śląskiego sejmiku prowincjonalnego (sejmik samorządowy pruskiej prowincji). Podczas jego urzędowania liczba ludności Opola wraz z przedmieściami wzrosła od 4 050 w 1816 roku do 6 969 w roku 1840, co daje wzrost o 72 %. Zmniejszyło się zadłużenie miasta z 30 705 talarów w 1816 roku do zaledwie 900 talarów w 1842 roku.

W latach 1818-1824 pod jego egidą Augustiniego przedsięwzięto rozbiórkę starego i budowę nowego gmachu ratusza, a w latach 1819-1826 rozebrano mury miejskie. Na przełomie lat 1823/24 odnowiono „most przed bramą Odrzańską“, w latach 1828-1830 wzniesiono nowy budynek gimnazjum, a w latach 1830-1833 nowy gmach rejencji.

Augustini był dwukrotnie żonaty, przez dziesięć lat z najstarszą córką radcy gabinetowego Mühlera z Pszczyny (Pless), która zmarła młodo pozostawiając dwie córki. 32 lata przeżył Augustini ze swą drugą żoną, córką lekarza wojskowego Flamma, z którą dochował się dwóch synów i dwóch córek. Jego życie małżeńskie i rodzinne uznawane było za harmonijne, cieszył się społecznym szacunkiem. Jego powiedzenie brzmiało: „Boję się Boga, czynię sprawiedliwość, nie lękam się nikogo!“ Augustini uznawany był za osobę bardzo sumienną, potrafiącą działać z wielkim powodzeniem. Tam, „gdzie prawo było po jego stronie“, okazywał odwagę cywilną i był nieustępliwy w obronie prawdy, śmiało wyrażając swe przekonania i skutecznie ich broniąc. Przynosiło mu to czasem wrogów, którym jednak odważnie stawiał czoła. (Dt. Nekrolog 1843).

Po długich cierpieniach Augustini zmarł w Opolu i najprawdopodobniej został pochowany na cmentarzu przy ul. Wrocławskiej. Przed śmiercią, w 1838 roku, otrzymał Order Orła Czerwonego III klasy z kokardą. Honorując zasługi burmistrza Augustiniego, w późniejszym czasie jego imieniem nazwano jedna z ulic Opola (dziś ul. Jana Łangowskiego).

Ważniejsze źródło:

Friedrich Wilhelm Leopold Augustini, [w:] Neuer Nekrolog der Deutschen, Bd. 19, Weimar 1843, 19. Jg., 1. Teil, s. 401 i nast.