Brak danych
Życiorys:
od 7 maja 1849 r. w Opolu
W 1846 roku ks. Alois Gärth nabył opuszczone budynki podominikańskiego klasztoru na opolskiej Górce z myślą urządzenia tam przytułku. Jednak sfinansowanie tego przedsięwzięcia przerosło jego możliwości finansowe i budynki wydzierżawiło opolskie Towarzystwo Katolickie, które postanowiło kontynuować myśl kanonika Gärtha.
Do pomocy w prowadzeniu sierocińca postanowiono sprowadzić siostry zakonne z nowo tworzonego w Műnster Zgromadzenia Sióstr Pielęgniarek Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka (Kongregation der Krankenschwestern nach der 3. Regel des hl. Franziskus zu Münster), tzw. franciszkanki szpitalne.
Założycielem zakonu był franciszkanin Johann Bernsmeyer (1777-1858), znany pod zakonnym imieniem Christoph. Po sekularyzacji zakonów w Prusach pracował jako duszpasterz i opiekun biednych. Opierając się na tym doświadczeniu postanowił założyć zgromadzenie, którego głównym zadaniem będzie pielęgnacja chorych w domach i szpitalach. Pierwsze kandydatki do nowicjatu zostały przyjęte w lipcu 1844 roku.
Franciszkanki szpitalne szybko przybyły na Górny Śląsk – w 1847 roku na wieść o panującej tu epidemii tyfusu cztery siostry poprosiły ojca założyciela o zezwolenie wyjazdu na teren objęty zarazą. Pracowały w powiecie pszczyńskim. Po ustaniu epidemii siostry osiadły w Mikołowie, gdzie zajęły się prowadzeniem sierocińca i pielęgnacją chorych. Właśnie z Mikołowa sprowadzono do Opola dwie pierwsze franciszkanki, które miały pracować w tutejszym sierocińcu. Były to Klara Hüsing i Paula Bötticher, które rozpoczęły swoja pracę 7 maja 1849 roku. Zaopiekowały się szesnaściorgiem dzieci w wieku szkolnym i czterema bezdomnymi dziewczętami. Gdy pod koniec 1849 roku w mieście wybuchła epidemia cholery i duru brzusznego, obie siostry zgłosiły się do pielęgnacji chorych.
Kiedy wreszcie 23 kwietnia 1851 roku sukcesem zakończyły się starania ks. Gärtha i sporządzono akt założycielski szpitala św. Wojciecha w Opolu, siostry podjęły w nim pracę pielęgniarską. Pierwszą przełożoną była siostra Franziska Richter, kolejną od 1852 roku siostra Margarita Bergman. Ta ostatnia pełniła swą funkcję niestrudzenie przez 49 lat.
Z początkowych czterech zakonnic stanowiących personel szpitala, liczba sióstr wzrosła do 60 w 1910 roku. W 1876 roku w Szczepanowicach pod Opolem siostry otwarły nowo zbudowany „Dom św. Franciszka”, w którym zamieszkali wymagający opieki chorzy (placówka ta działa do dziś jako Zakład Opiekuńczo-Leczniczy). W 1893 roku otwarto kolejną placówkę – „Dom św. Józefa” w Groszowicach, przeznaczony na szpital dla kobiet. W 1906 roku oddano pod opiekę franciszkanek istniejący w Opolu od 1421 roku szpital św. Aleksego (także i ten zakład prowadzą siostry do dnia dzisiejszego). Członkinie zgromadzenia zasiliły też kadrę nowego szpitala św. Wojciecha, wzniesionego w okresie międzywojennym u zbiegu ulic Katowickiej i Kośnego (Vogtstr./Porschstr.)
W 1945 roku, kiedy Opole znalazło się w granicach Polski, a szpitale i służbę zdrowia objęła polska administracja, siostry franciszkanki, aby móc pozostać na Śląsku, musiały ubiegać się o weryfikacje narodowościową. Przełożona prowincji śląskiej, liczącej wówczas ogółem 405 członkiń, wystąpiła o przyznanie obywatelstwa polskiego w stosunku do 325 sióstr. Z tej grupy 130 odmówiono przyznania obywatelstwa i przymusowo skierowano na wyjazd Niemiec, pozostałe kobiety musiały przejść tzw. „kurs repolonizacyjny”. Nie wiemy, jak proporcje te wyglądały w samym Opolu.
Zakonnice, które pozostały w mieście pracowały w swoich zakładach, od 1949 roku upaństwowionych. W kolejnych latach stopniowo zaczęto zwalniać z pracy, w państwowych już placówkach opiekuńczych, siostry zakonne. W 1955 roku zwolniono także zakonnice pracujące jako pielęgniarki w szpitalu św. Wojciecha. Pozbawione zajęcia i źródła utrzymania franciszkanki przeniesiono do Gierałcic koło Wołczyna, gdzie miały prowadzić placówkę dla dzieci upośledzonych.
Odebrane zakonowi zakłady zaczęły wracać do sióstr po 1971 roku, ostatecznie sytuacja unormowała się dopiero w 1990 roku. Franciszkanki szpitalne pełnia dziś posługę w zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym w Opolu-Szczepanowicach, w Domu Pomocy Społecznej znajdującym się w dawnym szpitalu św. Aleksego przy ul. Szpitalnej oraz w Domu Księży Emerytów. Nigdy nie wróciły do opolskich szpitali (szukaj: „siostra (SSFr)“ pod nazwiskiem).
Ważniejsze źródła:
Wanda Musialik, Siostry franciszkanki szpitalne w Opolu, „Almanach miejski Opolanin ” 2001, s. 61-63
Znane groby (nr z portalu):
Siostra (SSFr) 20 Ladislawa † 1895
Siostra (SSFr) 28 Martiniana † 1899
Siostra (SSFr) 30 Margareta † 1901
Siostra (SSFr) 31 Flora † 1903
Siostra (SSFr) 38 Virgilia † 1903
Siostra (SSFr) 44 Fabiana † 1905
Siostra (SSFr) 45 Walfrieda † 1905
Siostra (SSFr) 26 Theodulla † 1906
Siostra (SSFr) 03 Alma † 1907
Siostra (SSFr) 24 Sekundaria † 1907
Siostra (SSFr) 05 Priska † 1908
Siostra (SSFr) 09 Metrudis † 1910
Siostra (SSFr) 01 Doloresa † 1914
Siostra (SSFr) 13 Gaudentia † 1914
Siostra (SSFr) 23 Columbina † 1914
Siostra (SSFr) 14 Pontiana † 1915
Siostra (SSFr) 16 Sindulpha † 1915
Siostra (SSFr) 22 Bronislawa † 1918
Siostra (SSFr) 29 Maximina † 1918
Siostra (SSFr) 37 Liberatis † 1919
Siostra (SSFr) 36 Servatia † 1920
Siostra (SSFr) 32 Onesima † 1921
Siostra (SSFr) 18 Eugenia † 1922
Siostra (SSFr) 43 Salvatora † 1922
Siostra (SSFr) 39 Maximiliana † 1924
Siostra (SSFr) 41 Aegidia † 1924
Siostra (SSFr) 42 Edmunda † 1924
Siostra (SSFr) 33 Avatia † 1928
Siostra (SSFr) 35 Disberta † 1928
Siostra (SSFr) 40 Ceslava † 1928
Siostra (SSFr) 27 Hygina † 1929
Siostra (SSFr) 34 Triphonia † 1929
Siostra (SSFr) 25 Febronia † 1932
Siostra (SSFr) 21 Pudentia † 1933
Siostra (SSFr) 19 Leoberta † 1934
Siostra (SSFr) 15 Chiledonia † 1935
Siostra (SSFr) 11 Arcusia † 1935
Siostra (SSFr) 17 Hildegardis † 1937
Siostra (SSFr) 07 Fintana † 1948
Siostra (SSFr) 02 Busiris † 1954
Siostra (SSFr) 04 Ruscella † 1957
Siostra (SSFr) 06 Firontina † 1957
Siostra (SSFr) 08 Basilida † 1958
Siostra (SSFr) 10 Barka † 1958
Siostra (SSFr) 12 Adelsindis † 1961
Zdjęcia:
